Το να κόβεις δυόσμο για τα κεφτεδάκια σου ή φύλλα βασιλικού για μια ωραία caprese είναι μια πολυτέλεια που χωράει στο μπαλκόνι μας. Θα χρειαστούμε ζαρντινιέρες με βάθος 25-30 cm, κατά προτίμηση πλαστικές –για να μην έχουν μεγάλο βάρος– και τα απαραίτητα πιατάκια για να συλλέγουμε το νερό από το πότισμα. Εξίσου χρήσιμες είναι και οι γλάστρες για τα βαθύρριζα φυτά. Μετά, θα βάλουμε στον πάτο τους πετραδάκια για να φεύγει καλύτερα το νερό και θα τις γεμίσουμε με χώμα (αναμειγνύουμε κοινό χώμα με ένα 10% άμμο). Υπάρχει όμως και η εύκολη λύση, δηλαδή έτοιμο χώμα για γλάστρες από κάποιο φυτώριο.
Βασιλικός
Έχουμε τον κοινό μικρόφυλλο, το θαμνώδη μεγαλόφυλλο, το μαύρο-μοβ καθώς και το χειμωνιάτικο, που αν προστατευτεί από το κρύο και έχει τον απαιτούμενο ήλιο και αρκετό νερό, μπορεί να γίνει πολυετής. Μπορείτε να σπείρετε από 5-10 σποράκια απευθείας στη γλάστρα νωρίς την άνοιξη. Σε διαφορετική περίπτωση, τον παίρνετε έτοιμο και τον μεταφυτεύετε τον Απρίλιο ή το Μάιο. Είναι προτιμότερο να βάλουμε 2-3 διαφορετικές ποικιλίες, ώστε να έχουμε φρέσκο προϊόν σχεδόν όλο το χρόνο. Θέλει φως, αλλά δεν πρέπει να εκτίθεται απευθείας στον ήλιο, ενώ πρέπει να τον ποτίζουμε σε καθημερινή βάση – ειδικά το καλοκαίρι. Αφαιρώντας με ψαλίδι τα άνθη, παρατείνουμε τη ζωή του. Όταν κόβετε φύλλα για τις μακαρονάδες σας, προτιμήστε τις κορυφές για να αναπτύσσονται και οι πλάγιοι βλαστοί.
Μέντα
Υπάρχουν τρία διαφορετικά είδη μέντας: η πιπερώδης, ο δυόσμος και το φλισκούνι. Επειδή πολλαπλασιάζεται με ριζώματα, είναι προτιμότερο να αγοράσετε έτοιμα μικρά φυτά από φυτώριο. Στο τέλος του φθινοπώρου θα χρειαστεί κλάδεμα για να μπορέσει να ανανεωθεί το φυτό. Το συχνό πότισμα είναι απαραίτητο, αλλά το φυτό δεν αντέχει το έντονο κρύο γι’ αυτό και το χειμώνα αραιώνει το φύλλωμά του ή ξεραίνεται. Την άνοιξη όμως ξαναβλασταίνει από τις ρίζες που επιβιώνουν μέσα στο χώμα. Θα φτιάξετε ζεστά ροφήματα και θα καρυκεύσετε κεφτεδάκια και πλήθος από σαλάτες. Καλό είναι να καλλιεργείται ξεχωριστά, γιατί έχει πλούσιες ρίζες και "πνίγει" τα άλλα φυτά.
Μαϊντανός
Διετές φυτό, που ανθίζει από τον Ιούνιο έως το Σεπτέμβριο. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο από το Μάρτιο έως τον Ιούλιο. Για μια γλάστρα θα χρειαστείτε περίπου μισό γραμμάριο σποράκια. Τον μαζεύετε κόβοντας με ψαλίδι τους βλαστούς που χρειάζεστε σε ύψος 2 cm από το έδαφος. Έχει ανάγκη από συχνό ποτίσμα.
Σέλινο
Έχει λευκά άνθη και φυτεύεται από τον Απρίλιο έως το Μάιο. Χρειάζεται συχνό πότισμα και αντέχει στις χαμηλές θερμοκρασίες. Το μαζεύετε κόβοντας με μαχαίρι τους εξωτερικούς βλαστούς.
Άνηθος
Για μια γλάστρα, θα χρειαστείτε μια πρέζα (περίπου μισό γραμμάριο) σποράκια που θα φυτέψετε από τον Απρίλιο έως το Μάιο. Χρειάζεται την ίδια περιποίηση με το μαϊντανό και πρέπει να φυτεύεται σε βαθιά γλάστρα.
Μάραθος
Χρησιμοποιείται για το αρωματικό του φύλλωμα ή τη ρίζα του, το γνωστό μας finocchio. Φυτέψτε 4-5 σποράκια από το Μάρτιο έως το Σεπτέμβριο. Χρειάζεται ζέστη, αλλά είναι ανθεκτικό και στις χαμηλές θερμοκρασίες. Μην ξεχνάτε το συχνό πότισμα.
Δάφνη
Από τα μεγαλύτερα φυτά, είναι και το μόνο που μπορεί να γίνει δέντρο, φτάνοντας σε ύψος τα δέκα μέτρα. Σε γλάστρα όμως παραμένει ένας πυκνός θάμνος με αρωματικά ζωηρά πράσινα φύλλα και χρειάζεται αραιό πότισμα. Τη χρησιμοποιούμε στις φακές αλλά και σε πολλά φαγητά και σάλτσες. Χρειάζεται αρκετό ήλιο και πολλαπλασιάζεται εύκολα μόνη της με μοσχεύματα ή σπόρους. Τα φύλλα της μαζεύονται όλο το χρόνο. αφήστε τα να ξεραθούν περίπου 12 ώρες πριν τα χρησιμοποιήσετε και φυλάξτε τα σε αεροστεγές δοχείο για να μη χάσουν το άρωμά τους.
Δεντρολίβανο
Πολυετές φυτό με φύλλα σαν πευκοβελόνες, ξυλώδη κορμό και γαλάζια λουλούδια, που χρησιμοποιείται τόσο στη μαγειρική όσο και σαν ρόφημα. Το βρίσκουμε σε δύο είδη: θαμνώδες και έρπον με πιο μεγάλη αντοχή, πιο πυκνό φύλλωμα και ελαφρά διαφορετικό άρωμα. Αγοράστε το ανεπτυγμένο από φυτώριο, ώστε να μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε από την αρχή. Έχει ανάγκη από ήλιο και αραιά ποτίσματα.
Λεβάντα
Ίσως να μην μπορείτε να τη χρησιμοποιήσετε στο φαγητό, αλλά οι εντομοαπωθητικές της ιδιότητες είναι ευπρόσδεκτες. Πιο ανθεκτικές, αν και λιγότερο αρωματικές και με πιο περιορισμένη ανθοφορία, είναι ποικιλίες με οδοντωτό φύλλωμα.
Αρμπαρόριζα
Κανένα φυτό δεν μπορεί να συγκριθεί με την αρμπαρόριζα, καθώς προσαρμόζεται εύκολα σε όλα τα περιβάλλοντα. Το φύλλωμά της είναι έντονα αρωματικό και χρησιμοποιείται για να δίνει ιδιαίτερη γεύση στα γλυκά κουταλιού. Η αρμπαρόριζα είναι ένα είδος πελαργονιού, όπως και τα γεράνια ή οι βαμβακούλες, που μολονότι κατάγονται από τη Νότια Αφρική, προσαρμόζονται τέλεια και στις κλιματολογικές συνθήκες της χώρας μας.
Ρίγανη
Το πιο εύκολο απ’ όλα τα μυρωδικά. Την κλαδεύουμε λίγο πριν ανοίξουν τα λουλούδια της και την αποξηραίνουμε. Με έντονο κλάδεμα, το φυτό διατηρείται σε μέγεθος χαμηλού θάμνου. Ένα είδος ρίγανης είναι και η μαντζουράνα, με πιο γλυκιά μυρωδιά και γενικά λιγότερο εύρωστη ανάπτυξη και αντοχή.
Θυμάρι
Μαζί με το θρούμπι είναι ίσως από τα πλέον χαρακτηριστικά φυτά των ξερότοπων της Αττικής και γι’ αυτό θα πρέπει να είστε πολύ προσεκτικοί στη φροντίδα τους: Παρότι χρειάζονται νερό, δεν αντέχουν πολύ την υγρή ζέστη της γλάστρας. Η πικάντικη μυρωδιά τους μοιάζει με αυτή της ρίγανης και τα χρησιμοποιούμε πολύ στα μαγειρευτά ή σαν μπαχαρικό (άρτυμα) στα ψητά.
TIPS
Η καλλιέργεια αρωματικών φυτών σε γλάστρα δεν απαιτεί ιδιαίτερη φροντίδα για τα δεδομένα του κλίματος της Αττικής. Χρειάζεται όμως κάποια προσοχή.
• Τα αρωματικά φυτά είναι οργανισμοί που χρειάζονται πολύ ενέργεια ώστε να παράγουν τα αιθέρια έλαια που δίνουν στο φύλλωμα τους διαφορετικές και ενδιαφέρουσες μυρωδιές αλλά και θεραπευτικές ιδιότητες. Γι’ αυτό, είναι καλύτερο να τοποθετούνται με νότιο προσανατολισμό, ώστε να απολαμβάνουν όλο τον ήλιο της μεσημβρίας.
• Ευδοκιμούν σε πολλά είδη χώματος και έχουν ανάγκη από συχνό πότισμα. Κάποια από τα φυτά αντέχουν σε σκιερά και άλλα σε φωτεινά μέρη.
• Οι μελίγκρες εμφανίζονται με τις πρώτες ζέστες της άνοιξης, περιορίζονται με την έντονη ζέστη του καλοκαιριού και τις ξαναβλέπουμε όταν ο καιρός δροσίζει το φθινόπωρο. Ένα βιολογικό εντομοκτόνο θα τις κρατήσει υπό έλεγχο.
• Ο σοβαρότερος κίνδυνος για το παρτέρι μας είναι τα μικροσκοπικά τζιτζίκια που αυξάνουν απότομα τον πληθυσμό τους μέσα στο καλοκαίρι και δίνουν στα αρωματικά φυτά ωχρή όψη καθώς από τα τσιμπήματά τους γεμίζουν με κίτρινα στίγματα. Αναγνωρίζονται εύκολα: με ένα τίναγμα του φυτού αναπηδούν κατά ομάδες και ξανακρύβονται στο φύλλωμα σε λίγα δευτερόλεπτα.
