Η ιχθυοκαλλιέργεια έφερε το φρέσκο ψάρι στο καθημερινό τραπέζι κάθε οικογένειας, αλλά και στα πιάτα των καλύτερων εστιατορίων. Το σήμα Fish from Greece εγγυάται ακόμα περισσότερο την προέλευση, τη σωστή εκτροφή και την υψηλή ποιότητα των ψαριών, που εκτρέφονται στις μονάδες των 23 μελών της Ελληνικής Οργάνωσης Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας (ΕΛ.Ο.Π.Υ.) και αντιπροσωπεύουν το 80% της ελληνικής παραγωγής. Είναι μια άριστης ποιότητας, ασφαλής και γευστική τροφή, υψηλής διατροφικής αξίας. Εκτιμώνται ιδιαίτερα στη διεθνή αγορά για την ποιότητα και τη γεύση τους, που είναι εφάμιλλη των «πελαγίσιων», γεγονός που οφείλεται κατά μεγάλο μέρος στα ελληνικά νερά και κατόπιν στην εμπειρία δεκαετιών και τη μεγάλη εξέλιξη του τομέα της ιχθυοκαλλιέργειας, στον οποίο είμαστε πρωτοπόροι σαν χώρα. Να σημειώσουμε, ακόμα, ότι ο όρος «ιχθυοκαλλιέργεια» δεν είναι κυριολεξία. Το ψάρι δεν «καλλιεργείται», αλλά γεννιέται και μεγαλώνει φυσιολογικά στο θαλάσσιο περιβάλλον του, σε πιστοποιημένες μονάδες, υπό ελεγχόμενες συνθήκες. Τη ζωή του την περνάει κολυμπώντας σε μεγάλους δίχτινους κλωβούς, μέσα στη θάλασσα.
Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει ακόμα μια κατηγορία Ελλήνων καταναλωτών, που βλέπει το ψάρι εκτροφής με δυσπιστία και προκατάληψη. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ελληνικό ψάρι έχει τεράστια ζήτηση σε χώρες σαν την Ιταλία και τη Γαλλία, ενώ στη χώρα παραγωγής του περιβάλλεται από ανυπόστατους μύθους. Το αποτέλεσμα είναι να παραμένει σε χαμηλά ποσοστά κατανάλωσης ένα προϊόν με εξαιρετικά υψηλή διατροφική αξία και γεύση, ενώ οι εξαγωγές του φτάνουν το 80% της παραγωγής! Είναι σημαντικό, επίσης, ότι τα ψάρια ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας εκτιμούν πρώτοι απ’ όλους οι «ειδικοί» -και μέσα σε αυτούς θα βάλουμε τους καλύτερους chefs μας, που τα μαγειρεύουν όλο τον χρόνο στην κουζίνα τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ότι στο εμβληματικό δείπνο στο «Makedonia Palace», που συνόδευσε την απονομή των «Βραβείων Ελληνικής Κουζίνας» από το Αθηνόραμα, ο πολυβραβευμένος σεφ Σωτήρης Ευαγγέλου μαγείρεψε με ψάρια ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας, που καλύπτονται από το σήμα Fish from Greece.
Ερωτήματα και απαντήσεις
Αν θέλαμε αρχικά να τα συνοψίσουμε όλα σε μία φράση, θα λέγαμε ότι το ψάρι ιχθυοκαλλιέργειας μεγαλώνει στο φυσικό του περιβάλλον, για να αναπτυχθεί απαιτεί άριστες συνθήκες και καθαρά νερά, τρέφεται με τροφή παρόμοιας σύνθεσης με τη φυσική του, δεν δέχεται ορμόνες ή άλλες αυξητικές ουσίες και αναπτύσσεται με τους ίδιους ρυθμούς με το ελεύθερο. Επιπλέον, φτάνει ολόφρεσκο, μέσα σε διάστημα ωρών στο τραπέζι μας και δίνει υγιεινά και νόστιμα πιάτα με πολύ χαμηλό κόστος. Όλα τα άλλα είναι, απλώς, μύθοι. Αξίζει, λοιπόν, να λύσουμε απορίες και να καταρρίψουμε προκαταλήψεις, για μια πραγματική ελληνική «υπερτροφή», με τις πληροφορίες που μας δίνει το επιστημονικό προσωπικό της ΕΛΟΠΥ.
Πού ζουν και πώς εκτρέφονται τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας;
Τα ψάρια μεγαλώνουν στο φυσικό τους περιβάλλον, τη θάλασσα, σε επιλεγμένες περιοχές, μακριά από αστικά κέντρα και βιομηχανικές ή τουριστικές δραστηριότητες. Ζουν σε κλωβούς μέσα σε βαθιά νερά, με ισχυρά υπόγεια ρεύματα, ώστε να ανανεώνεται και να οξυγονώνεται επαρκώς το νερό, τόσο για την ευζωία των ψαριών, όσο και για την υγεία του βυθού. Η ποιότητα των υδάτων και του πυθμένα ελέγχεται συστηματικά από επιστημονικό προσωπικό και διαπιστευμένα εργαστήρια. Η τσιπούρα, το λαβράκι, το φαγκρί και ο κρανιός περνούν 1,5 με 2 χρόνια σε αυτό το περιβάλλον για να φτάσουν τα 500 γρ..
Η τροφή τους;
Η αποκλειστικά ξηρά τροφή τους περιέχει ιχθυάλευρα και ιχθυέλαια, πολύ κοντά στη σύνθεση με αυτά που θα έτρωγαν ελεύθερα. Είναι απαλλαγμένες από χημικούς και βιολογικούς κινδύνους, δεν περιέχουν γενετικά τροποποιημένα υλικά, ή άλλες απαγορευμένες ουσίες. Η επιστήμη των ιχθυοτροφών έχει εξελιχθεί σοβαρά τα τελευταία χρόνια και το αποτέλεσμα είναι υψηλού επιπέδου σύνθεση, που περιλαμβάνει βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, πρωτεΐνες, για ισορροπημένη διατροφή. Τα αυξημένα Ω3 λιπαρά που περιέχουν, προσδίδουν στο εκτρεφόμενο ψάρι τον πιστοποιημένο χαρακτηρισμό της τροφής «υψηλής διατροφικής αξίας». Οι τροφές παράγονται με τις αυστηρές προδιαγραφές της Ε.Ε. και ελέγχονται συνεχώς από τοπικούς και διεθνείς φορείς.
Περί φαρμάκων, αντιβιοτικών και άλλων…
Οι συνθήκες εκτροφής των ψαριών διασφαλίζουν μια ανάπτυξη σε απόλυτα ελεγχόμενες συνθήκες, μειώνοντας σημαντικά τις πιθανότητες προσβολής τους από παθογόνους μικροοργανισμούς. Τα ψάρια εμβολιάζονται, ώστε να προστατεύεται η ευζωία τους και να εξαλείφεται η ανάγκη για χρήση αντιβιοτικών ή άλλων φαρμάκων. Αν τύχει σε κάποιον πληθυσμό να εμφανισθεί ασθένεια και να χορηγηθεί φαρμακευτικό προϊόν, τα ψάρια αυτά δεν αλιεύονται μέχρι να εξαλειφθούν εντελώς τα ίχνη του, καθώς δεν συσσωρεύεται στον οργανισμό των ψαριών και μεταβολίζεται πολύ γρήγορα.
Παίρνουν ορμόνες ή άλλες αυξητικές ουσίες;
Ποτέ. Στην ιχθυοκαλλιέργεια δεν υπάρχει ανάγκη για χρήση ουσιών που αποσκοπούν στην αύξηση του βάρους, καθώς το φυσιολογικό γενετικό δυναμικό των ψαριών εξασφαλίζει, ούτως ή άλλως, ταχεία ανάπτυξη και μικρό κύκλο παραγωγής.
Πόσο ασφαλή είναι τελικά;
Τα ψάρια είναι από τα πιο αυστηρά ελεγχόμενα τρόφιμα παγκοσμίως. Η Ευρωπαϊκή νομοθεσία για την ιχθυοκαλλιέργεια είναι από τις αυστηρότερες διεθνώς και οι εταιρείες-μέλη του ΕΛ.Ο.Π.Υ. ακολουθούν αυστηρά το νομικό αυτό πλαίσιο. Η Ελλάδα, με ηγετικό ρόλο στην παγκόσμια ιχθυοκαλλιέργεια, ελέγχεται για την ποιότητα και την ασφάλεια των προϊόντων της από τις ελληνικές, ευρωπαϊκές και αμερικάνικες αρμόδιες αρχές. Όλη η λειτουργία των μονάδων με το σήμα Fish from Greece επικυρώνεται και επιβεβαιώνεται για την αποτελεσματικότητά της από ελέγχους κρατικών φορέων.
«Πελαγίσια» ψάρια VS ψάρια ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας.
Το «σωστό» ψάρι ιχθυοκαλλιέργειας, που παράγεται βάσει προδιαγραφών και πιστοποιείται από έγκυρους διεθνείς οργανισμούς, είναι εφάμιλλο του ψαριού ελεύθερης αλιείας, ως προς την ασφάλεια, την ποιότητα, τη γεύση και τη διατροφική αξία. Όσον αφορά τη φρεσκάδα, συνήθως υπερέχουν τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας, αφού αλιεύονται κατά παραγγελία και τότε ξεκινά η διαδικασία της συσκευασίας και μεταφοράς τους. Είναι διαθέσιμα «στον πάγκο» σε λιγότερο από 24 ώρες από την αλίευσή τους και έχουν σταθερή ποιότητα όλο τον χρόνο. Έχουν μέσο ποσοστό λιπαρών 9%, με τα αντίστοιχα είδη ελεύθερης αλιείας να έχουν 2% και άλλα είδη ψαριών, όπως ο σολομός, η ρέγγα, η σαρδέλα, το χέλι, ο τόνος και το σκουμπρί να φτάνουν έως το 15%. Αλλά, τα πολύτιμα Ω3 λιπαρά που περιέχουν, φτάνουν να προσδίδουν στο εκτρεφόμενο ψάρι τον πιστοποιημένο χαρακτηρισμό της τροφής «υψηλής διατροφικής αξίας».
Γιατί υπερέχει το ψάρι ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας;
Η εξήγηση βρίσκεται πρώτα στις ιδανικές συνθήκες που συνδυάζει η χώρα μας: άριστη ποιότητα νερών και σωστές θερμοκρασίες, κατάλληλες ακτές, πολλά ρεύματα. Κατόπιν, η πραγματικά υψηλή ποιότητα διαχείρισης και τεχνογνωσίας. Το ελληνικό ψάρι θαλάσσιας ιχθυοκαλλιέργειας είναι ασύγκριτο ποιοτικά, κι αυτό το εκτιμά πρώτη η διεθνής αγορά και οι παραδοσιακοί καταναλωτές ψαριών. Μένει να απαλλαγούν και οι Έλληνες από αναιτιολόγητες προκαταλήψεις…
