Περπατώντας στους δρόμους του Παγκρατίου συνειδητοποιείς ότι η όψη της γειτονιάς δεν έχει αλλάξει σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες, μια που η μεγάλη ανοικοδόμηση κρατάει εδώ από τις δεκαετίες '60 και '70. Το ιστορικό συγκρότημα σχολείων στέκει στο ίδιο σημείο, το ίδιο και η καφετέρια του Λέντζου -σημείο συνάντησης, κάποτε, όλης της Αθήνας... Ο κόσμος εδώ έχει διατηρήσει, σε μεγάλο ποσοστό, τη μεσοαστική του φυσιογνωμία και αισθάνεσαι, στο δρόμο και στα μαγαζιά, μια περιρρέουσα οικειότητα παλιάς γειτονιάς, που σπάνια πια τη συναντάμε.
Αυτή μάλλον είναι και η εξήγηση γιατί εδώ έχουν επιβιώσει μαγαζιά πολλών δεκαετιών, γνωστά σε όλη την Αθήνα ενώ, στο χώρο της γεύσης πάντα, υπάρχουν και νέες, αξιόλογες αφίξεις. Το Παγκράτι όχι μόνο δεν ακολούθησε το ρεύμα παρακμής, που παρέσυρε πολλές παλιές γειτονιές της Αθήνας, αλλά καταφέρνει να παραμένει ζωντανό και up to date. Απόδειξη, η προτίμηση που έχει ακόμα, σαν τόπος κατοικίας, από τον κόσμο του πνεύματος και της τέχνης...
Ξεκινήσαμε τη βόλτα μας από την οδό Ριζάρη, την περιοχή όπου στο Παγκράτι έπνεε πάντα ένας αέρας πιο κλασάτος... Εκεί, απέναντι από το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών, η ταμπέλα Pastry Family στέκει κάπου 43 χρόνια κι έχει πελάτες απ' όλη την Αθήνα. Συγκαταλέγεται στα καλύτερα ζαχαροπλαστεία της πόλης, σταθερή αξία πέρα από trends και διαφήμιση. Ο Θανάσης Χατζόπουλος, ψυχή του μαγαζιού, έχει δει πελάτες σαν το Μάνο Χατζιδάκι, τον Δημήτρη Χορν ή την Αλίκη Βουγιουκλάκη -το ατελείωτο name dropping συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Ο χώρος κομψός, ζεστός, με ευρωπαϊκό αέρα, δεν έχει ενδώσει στην επέλαση των ροζ σομόν ανακαινίσεων, παραμένοντας ίδιος, χρόνια τώρα. Γλυκά γαλλικής σχολής, με εξαιρετικά υλικά, αγάπη στο αλκοόλ, κομψή εμφάνιση και εθιστικές γεύσεις. Αξεπέραστα σοκολατάκια, μπουλ σοκολάτας και τρουφάκια με χειροποίητη σοκολάτα. Ξεχωρίζουν η μους σοκολάτας, το φημισμένο κάστανο σε τούρτα ή σε μπολ, με βαθειά γεύση κάστανου, το προφιτερόλ με τονισμένο αλκοόλ και φανατικούς οπαδούς, η αέρινη τούρτα σου με φράουλες και κρέμα. Κλασικό και το γεμιστό τσουρέκι βιεννέζικου στυλ, τα βουτήματα και τα παγωτά. Επίσης, catering αξιώσεων, γνώριμο χρόνια σε επώνυμα σπίτια της περιοχής.
Pastry Family, Ριζάρη 19, τηλ. 210 7210987
Στη Σπύρου Μερκούρη, λίγο πιο πάνω, το Comtesse du Barry είναι η πιο πρόσφατη άφιξη στο Παγκράτι κι ένα μαγαζί που ταιριάζει στην παλιά αίγλη της περιοχής. Η παγκόσμιας φήμης γαλλική φίρμα "Comtesse du Barry, caviars,foies gras, truffes", οίκος ιδρυθείς το 1908, είναι ο ορισμός του delicatessen, άρα η επιλογή του location κάτι έχει να πει. Αρχικά αναρωτιέσαι "τι γυρεύει η αλεπού- ή μάλλον η κόμησσα- στο παζάρι" σε τέτοιους χαλεπούς καιρούς, αλλά χαζεύοντας τα λιμπιστικά ράφια αντιλαμβάνεσαι ότι τα προϊόντα δεν κινούνται στο χώρο του απρόσιτου -κάθε άλλο. Βρίσκεις μοναδικά deli σε λογικές τιμές ενώ και τα κρασιά αρχίζουν από τα €8,90.
Η φίρμα παρασκευάζει τα πάντα στο εργοστάσιό της, συνεργαζόμενη με γάλλους παραγωγούς. Υπάρχουν πολλά έτοιμα φαγητά - cassoulet (€16,50), βοδινό bourguignon, coq au vin, λαγός a la royale, πάπια πορτοκάλι, λουκάνικα ή πράσινες φακές(€6,30). Υπάρχει, ακόμα, ποικιλία φρούτων σε αλκοόλ, όπως τα δαμάσκηνα σε αρμανιάκ, πολλά πατέ και τερρίνες, τσάτνεϋ και κονφί. Φυσικά, υπάρχουν και εκλεκτά foies gras, τρούφα, σαμπάνιες, αρμανιάκ. Εκτιμήσαμε ιδιαίτερα την πρόθυμη εξυπηρέτηση, με επεξηγήσεις για το παραμικρό βαζάκι.
Comtesse du Barry, Σπύρου Μερκούρη 64, τηλ.211 0123420
Ανηφορίζοντας την Ευτυχίδου, στη ραχοκοκκαλιά του Παγκρατίου, συναντάμε την γνωστή Τούλα, άλλο ένα ζαχαροπλαστείο με ιστορία στη γειτονιά. Η κυρία Τούλα, που οι παλιότεροι τη θυμούνται ολημερίς στο μαγαζί της, ήρθε από την Πόλη και άνοιξε το ζαχαροπλαστείο το 1964. Γρήγορα έγινε γνωστή για τα πολίτικα γλυκά της, αλλά τη φήμη της χρωστούσε -και χρωστάει- στο πολύ νόστιμο, αυθεντικό πολίτικο, βέβαια, τσουρέκι και στο πρωτότυπο παγωτό "μουστάρδα", με κομματάκια καραμέλας, μέλι και καβουρδισμένα αμύγδαλα, που του δίνουν μουσταρδιές αποχρώσεις. Τα γλυκά έχουν πληθύνει, λειτουργεί και catering αλλά τα παιδιά και τα εγγόνια διατηρούν ίδιες τις κλασικές συνταγές. Ταούκ κιοκσού, εκμέκ και πολίτικο καϊμάκι, πίτες με ζύμη κουρού με βούτυρο γάλακτος...
Τούλα, Ευτυχίδου 41,τηλ. 210 7218255
Στρίβουμε αριστερά στην Πρατίνου, το "δρόμο των σχολείων", για να πέσουμε πάνω στην Πνύκα, που έφερε τα τελευταία χρόνια στο Παγκράτι ίσως το πιο αυθεντικό ψωμί της Αθήνας. Ο Δημήτρης Κότσαρης τρέφει μια πραγματική αγάπη για το ψωμί, ψάχνει το καλύτερο αλεύρι και το φτιάχνει με εντελώς παραδοσιακό τρόπο, όπως ακριβώς το έφτιαχναν παλιά στα χωριά. Το ζυμωτό ψωμί της Πνύκας έχει τη φυσική γεύση που έχουμε ξεχάσει. Είναι πυκνό, μεστό, με τη μετρημένη φυσική αλμύρα και τη νοστιμιά του προζυμιού. Είναι τυχεροί οι γείτονες, που έχουν την ευκαιρία να το βάζουν καθημερινά στο τραπέζι τους.
Πνύκα, Πρατίνου 13, τηλ. 210 7251941 (αλλά και Πετράκη 24, Σύνταγμα, Τοσίτσα 26 Εξάρχεια)
Στην επόμενη παράλληλο, την οδό Αστυδάμαντος, λίγο πριν τη ήσυχη μικρή πλατεία Μεσολογγίου υπάρχει άλλος ένας φούρνος, που μετρά δεκαετίες. Στο Κρι- Κρι δεν μπαίνεις μόνο για το ψωμί, αλλά και για τη λαχταριστή ποικιλία από κάθε είδους πιτάκια και πίτες. Φύλλο λεπτό, φύλλο χοντρό, ζύμες πολλών ειδών ανοίγονται με το χέρι στο εργαστήριο και γεμίζονται με ό,τι μπορείς να φανταστείς. Χορτοπιτάκια, πρασοπιτάκια, μανιταροπιτάκια, σπανακοπιτάκια, διάφορα τυροπιτάκια, κρεατοπιτάκια και άλλα, ανάλογα με την εποχή. Ακόμα, μπλατσαριά, η παραδοσιακή χορτόπιτα με καλαμποκάλευρο και νόστιμη ελιόπιτα. Ατμόσφαιρα παλιομοδίτικη και τιμές εποχής που δεν είχε ανάγκη μνημόνια, πάνε παρέα με τον συμπαθέστατο ιδιοκτήτη, πρόθυμο να διηγηθεί ιστορίες της γειτονιάς από παλιές δεκαετίες.
Κρι- Κρι, Α. Κατσούλη, Αστυδάμαντος 5, Παγκράτι, τηλ. 210 7217716
Κάτι που έλειπε από το Παγκράτι, τα παραδοσιακά ελληνικά προιόντα και deli, αφίχθησαν...σε συσκευασία του ενός! Το Παντοπωλείο της Μεσογειακής Διατροφής, που άνοιξε το δεύτερο κατάστημά του στην οδό Χρεμωνίδου, πριν περίπου τρία χρόνια, είναι ο πρώτος διδάξας στο είδος. Διαθέτει μια ζηλευτή ποικιλία από παραδοσιακά και σύγχρονα ελληνικά προϊόντα, επιλεγμένα από αξιόλογους παραγωγούς, συνεταιρισμούς και οικοτεχνίες. Χειροποίητα ζυμαρικά, τυριά Π.Ο.Π. μικρής παραγωγής, αλλαντικά φυσικής ωρίμανσης, χειροποίητες μαρμελάδες, γλυκά και λικέρ, ονομαστά όσπρια και διαλεχτά αλίπαστα βρίσκονται στα ράφια και στα ψυγεία.
Το κατάστημα της Χρεμωνίδου δεν χωράει, βέβαια, όλη την προίκα του κεντρικού Παντοπωλείου, δεν λείπει, όμως τίποτα από τα πιο γνωστά και δημοφιλή προϊόντα, από φασόλια Πρεσπών μέχρι προσούτο Ευρυτανίας. Οι καθημερινές γευσιγνωσίες προϊόντων, στο τραπεζάκι που στήνεται στο πεζοδρόμιο, είναι πολύ δημοφιλείς σε γείτονες και περαστικούς.
Το Παντοπωλείο της Μεσογειακής Διατροφής, Χρεμωνίδου 6, τηλ. 210 7566006 (και Σοφοκλέους 1, τηλ.210 3234612)
Ανηφορίζοντας προς το ονομαζόμενο "νέο Παγκράτι", ψηλά στην οδό Χρεμωνίδου, μας παίρνει η εκμαυλιστική μυρωδιά από τσουρέκια που ψήνονται: πλησιάζουμε στο Lido, με το θρυλικό πολίτικο τσουρέκι. Με φήμη που ξεπερνά τα όρια της συνοικίας και στέλνει πολλούς Αθηναίους να στηθούν υπομονετικά στην ουρά στο πεζοδρόμιο, Χριστούγεννα και Πάσχα. Το ίδιο στενό μαγαζάκι, με ταμπέλα που θυμίζει '60, στέκει εκεί από το 1967, που το άνοιξε ο κύριος Πιπερίδης. Την παράδοση κρατά απαράλλαχτη η οικογένειά του, με την ίδια αξεπέραστη συνταγή του μυρωδάτου, λαστιχωτού τσουρεκιού με ισορροπημένη γλύκα, που ψήνεται καθημερινά. Από το Lido θα φύγετε με δύο τουλάχιστον τσουρέκια -το ένα ποτέ δεν φτάνει- κι ένα σακουλάκι κίφελ, τα τραγανά πολίτικα κρουασανάκια, που θυμίζουν γεμιστά κουλουράκια.
Lido, Χρεμωνίδου 35 τηλ. 210 7516898
Γύρω από την πλατεία Βαρνάβα, η γειτονιά έχει τη δική της προσωπικότητα. Αρκετές παλιές μονοκατοικίες έχουν επιβιώσει σ' αυτό το ήσυχο κομμάτι της συνοικίας, πίσω από το Παναθηναϊκό Στάδιο με την περιορισμένη κίνηση.
Στην οδό Πύρρωνος, ακριβώς απέναντι από τη διάσημη Σπονδή, βρίσκεται μια ακόμα διασημότητα: το κρεοπωλείο του Παναγιώτη Παπούλια, που σε λίγο καιρό μετακομίζει πάνω στην πλατεία. Βρίσκεται εκεί από το 1974, αποδεικνύοντας ότι η ποιότητα αντέχει στο χρόνο. Κρεοπωλείο γειτονιάς, σίγουρα -οι πελάτες που μπαινοβγαίνουν αποκαλούνται με το μικρό τους όνομα- αλλά με πελάτες απ' όλη την Αθήνα, απλούς ιδιώτες, διάσημους σεφ, εστιατόρια που στοχεύουν στην ποιότητα. Ο Παναγιώτης Παπούλιας τρέφει μια γνήσια, βαθιά αγάπη για τη δουλειά του, που συμβαδίζει με υποδειγματική τιμιότητα, ανήκοντας σε μια κατηγορία επαγγελματιών που τείνει να εκλείψει.
Κρέατα βαθιάς νοστιμιάς απ' όλη την Ελλάδα και απ' όλα τα είδη που μπορεί κανείς να ζητήσει, καταφθάνουν κατ' ευθείαν από τους κτηνοτρόφους που έχει επιλέξει και επισκέπτεται συχνά τα κοπάδια τους. Γνωρίζει και σας προτείνει το κατάλληλο κομμάτι για κάθε μαγείρεμα. Στο μαγαζί του βρίσκουμε ακόμα φρέσκα αβγά, επιλεγμένα τυριά, μέλι, τον γνήσιο σπιτικό τραχανά και τις χυλοπίτες της οικοτεχνίας "Μαλεβός", από το Αγιο Πέτρο Αρκαδίας. Ωράριο μοναδικό, λόγω ιδιαίτερου πελατολογίου: 6 π.μ.- 12μ.μ. και Κυριακή πρωί!
Ζωεμπορική, Αφοι Παπούλια, Πύρρωνος 4-6 τηλ. 210 7518000.
Πάνω στην πλατεία Βαρνάβα, μία από τις πιο πρόσφατες αφίξεις στο Παγκράτι, η κάβα Οκτάνα της Μαρίας Ευθυμίου διαθέτει κομψό, φιλόξενο χώρο και κινείται στο πνεύμα της εποχής: δικές της εμφιαλώσεις, σε συνεργασία με το οινοποιείο της Στροφιλιάς (αγιωργίτικο, ροδίτη με σαββατιανό) και ασκοί με περισσότερες ποικιλίες, κάνουν το κρασί ιδιαίτερα προσιτό. Εκτός από τις επιλεγμένες ετικέτες κρασιών βρήκαμε ένα καλό τσίπουρο χύμα και μια γκράπα από ξινόμαυρο -και τα δύο από τη Νάουσα.
Ακόμα, αξεσουάρ κρασιού, τα ποτήρια Spigelau και επιλεγμένα ελληνικά ντελί, όπως τα γλυκά του κουταλιού Ηδιστον/ Κατώγι Στροφιλιά με τσίπουρο ή κρασί, μανιταροπροιόντα Γρεβενών, τηνιακά εδέσματα από το "Ντουλάπι της Γιαγιάς", τα εξαιρετικά ξίδια της "Σοφίας της Φύσης" και τα κρασιά της "the wise owl", χωρίς θειώδη. Επίσης, ελαιόλαδο από το Κτήμα Μερκούρη, στην Ηλεία. Η Οκτάνα είναι γνήσιο μαγαζί γειτονιάς, με αμεσότητα κι ευγένεια στην εξυπηρέτηση.
κάβα Οκτάνα, Πλ.Βαρνάβα 9, τηλ. 210 7014630
Λίγα μέτρα πιό πέρα, στην αρχή της οδού Μελίσσου, μας περιμένει μια ακόμα έκπληξη, που ήρθε να κατοχυρώσει τη θέση του Παγκρατίου στις top γαστρονομικές γειτονιές: το πρατήριο του πρότυπου εργαστηρίου εκλεκτών εδεσμάτων της Τήνου Ευ Ζην! Τα ιδιαίτερα προιόντα του Σταύρου Γεωργακόπουλου, τόσο φροντισμένα σε ποιότητα και γεύση, δεν χρειάζονται συστάσεις. Υλικά από την άγρια φύση της Τήνου, χειροποίητες παρασκευές, ευφάνταστες συνταγές δίνουν μοναδικά προϊόντα σε μια αξιοθαύμαστη ποικιλία, που διατίθεται ολόκληρη στο πρατήριο.
Μερικά που θα δυσκολευτείτε να βρείτε σε άλλα καταστήματα είναι η άγρια αγγινάρα με αβγοτάραχο, η καυτερή σάλτσα με πιπεριές Τήνου, το πατέ χταποδιού με θυμάρι και ποτό της καρδιάς, το πατέ από άγρια δαμάσκηνα, η σάλτσα πέστο με τηνιακό σκόρδο και σγουρό βασιλικό, τα κάστανα Πηλίου σε κονιάκ Delamain, το άγριο πετροκέρασο σε grappa, το νερατζάκι Τήνου με χιώτικη μαστίχα... και ο κατάλογος συνεχίζεται. Όπου και να κοιτάξεις το μάτι πέφτει σ' ένα μοναδικό προϊόν, πρωτότυπο ή παραδοσιακό, αλλά σίγουρα με εξαιρετικά υλικά. Ανάμεσα στα αποστάγματα και τα λικέρ και το best seller "ποτό της Καρδιάς", από μια παμπάλαιη συνταγή καρδιοτονωτικού! Η ξενάγηση σ' αυτή τη φωλιά της γεύσης γίνεται με πολλή ευχαρίστηση.
Ευ Ζην, Μελίσσου 6 και πλ.Βαρνάβα, τηλ. 210 7520106
Ο περίπατος αποκάλυψε και άλλα ενδιαφέροντα καταστήματα, από πολύ παλιά μέχρι αρκετά νέα, με κοινό παρονομαστή τις αυθεντικές γεύσεις. Το Παγκράτι είναι, τελικά, μιλώντας για προϊόντα γεύσης, γαστρονομικός προορισμός
