Κάθε Νοέμβρη, με τα πρώτα κρύα, αναζητώ σε λαϊκές αγορές και μανάβικα το αγαπημένο μου χειμωνιάτικο φρούτο, το μανταρίνι. Είναι από τα πιο αρωματικά εσπεριδοειδή, ζουμερό και γλυκό, ωστόσο το καταναλώνουμε συνήθως μόνο ωμό, σαν φρούτο. Είναι κρίμα που δεν το χρησιμοποιούμε πολύ στην κουζίνα μας, γιατί θα μπορούσε να «παίξει» με γλυκές παρασκευές, αλλά και με αλμυρές, αντικαθιστώντας το πορτοκάλι ή άλλα εσπεριδοειδή. Ευκαιρία, λοιπόν, τώρα που είναι στην εποχή του, να μάθουμε περισσότερα για τις ποικιλίες, τα θρεπτικά του χαρακτηριστικά, τα οφέλη στην υγεία, αλλά και τρόπους για να το χρησιμοποιήσουμε σε συνταγές.
Εποχή και ποικιλίες των μανταρινιών
Μανταρίνια βρίσκουμε στην αγορά από αρχές Νοέμβρη ως τέλη Φεβρουαρίου. Η πιο γνωστή ποικιλία είναι οι κλημεντίνες, που κάνουν συνήθως καρπούς μικρού μεγέθους, με ελάχιστα έως καθόλου κουκούτσια, γι’ αυτό και είναι αυτή που προτιμούν όλοι. Υπάρχουν κλημεντίνες Αλγερίου, Ισραήλ, Πόρου, Ρόδου, κ.ά. Διάσημη ελληνική ποικιλία με χαρακτηριστικό έντονο άρωμα και γλύκα είναι τα χιώτικα μανταρίνια, που είναι και Π.Γ.Ε.(Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης). Άλλη ποικιλία, που βρίσκουμε στην ελληνική αγορά είναι το κοινό μεσογειακό, το μανταρίνι δηλαδή των Μεσογειακών χωρών, που παίρνει την τοπική ονομασία της κάθε χώρας, π.χ. Palermo- Ιταλία, Bodrum -Τουρκία, Valencia – Ισπανία, με μικρό μέγεθος καρπού, σχήμα σχετικά πλακέ, κιτρινοπορτοκαλί χρώμα. Ακόμη, συναντάμε τα σατσούμα, φημισμένα ιαπωνικά μανταρίνια, που ως δέντρα είναι πολύ ανθεκτικά στο ψύχος και καλλιεργούνται στη χώρα μας σε περιορισμένες εκτάσεις. Οι καρποί της είναι σφαιρικοί, πεπλατυσμένοι και άσπερμοι, αρκετά γλυκοί και ελαφρώς υπόξινοι. Τέλος, υπάρχουν τα ενκόρ και τα ορτάνικ, που ωριμάζουν από Φεβρουάριο μέχρι Απρίλιο και από Ιανουάριο μέχρι Φεβρουάριο αντίστοιχα. Και οι δύο έχουν ζουμερή σάρκα και πολλά σπόρια, αλλά εμφανίζονται όταν τα άλλα έχουν τελειώσει.
Πώς το διαλέγουμε και το συντηρούμε
Για ζουμερά μανταρίνια, επιλέγουμε εκείνα που είναι βαριά σε σχέση με το μέγεθός τους. Καλό είναι να αποφεύγουμε εκείνα που έχουν μαλακή και φουσκωμένη φλούδα (ένδειξη κακής ποιότητας), και όσα έχουν χαλασμένη φλούδα ή καφέ κηλίδες. Όσο για τη συντήρησή τους, όπως όλα τα τρόφιμα, καλό είναι να καταναλώνονται όσο το δυνατόν νωρίτερα, για να απολαύσουμε στο μέγιστο τόσο το άρωμα και τη γεύση τους, όσο και τα θρεπτικά τους συστατικά. Δεν διατηρούνται τόσο όσο τα υπόλοιπα εσπεριδοειδή. Τα φυλάμε σε θερμοκρασία περιβάλλοντος για περίπου 3 ημέρες και στο ψυγείο για μία με δύο εβδομάδες. Όταν πρόκειται να χρησιμοποιήσετε τη φλούδα τους προσέξτε αυτά που θα αγοράσετε να μην είναι κερωμένα.
Κάθε μανταρίνι… στον πάγκο του
Συνήθως το μανταρίνι το καταναλώνουμε ωμό, ως φρούτο που ξεφλουδίζεται πολύ εύκολα και μπορεί να το πάρει κανείς μαζί του στο γραφείο, στο σχολείο, κ.λπ. Υπάρχουν βέβαια πολύ περισσότερες χρήσεις γι’ αυτόν τον αρωματικότατο καρπό. Κατ’αρχάς, ταιριάζει σε όλες τις συνταγές όπου χρησιμοποιούμε πορτοκάλι, ιδίως όταν έχουμε να κάνουμε με τον χυμό ή το ξύσμα του. Για το ξύσμα καλό είναι να αποφεύγουμε τις κλημεντίνες ,που δεν έχουν σταθερή φλούδα και να προτιμάμε τα κλασικά μανταρίνια ή ποικιλίες όπως το κοινό μεσογειακό, του Πόρου, του Βόλου, το satsuma, το tangor και το χιώτικο ΠΟΠ. Οι Κλημεντίνες είναι πιο κατάλληλες για μαρμελάδα.
Γενικότερα, μπορούμε να στύψουμε το μανταρίνι και να πιούμε τον χυμό του είτε σκέτο, είτε σε συνδυασμό με πορτοκάλι και όποιο άλλο φρούτο προτιμούμε. Πάει σε σαλάτες λαχανικών, φρουτοσαλάτες, μαρινάδες, σιρόπια, ενώ μπορεί να γίνει και ένα ωραιότατο λικέρ.
Φυσικά, ταιριάζει πολύ σε γλυκά με φρούτα όπως τάρτες, cheesecake, κέικ, μάφιν, αλλά και ως γαρνιτούρα σε τούρτες και άλλα γλυκίσματα. Οι φέτες του, βυθισμένες σε λιωμένη σοκολάτα ή γλασαρισμένες, γίνονται μια εύκολη λιχουδιά, ενώ το ξύσμα της φλούδας του αρωματίζει μοναδικά κέικ και άλλα επιδόρπια. Τέλος, ταιριάζει με μπαχαρικά όπως η κανέλα και το γαρύφαλλο, το φρέσκο τζίντζερ και η βανίλια.
Τα οφέλη του μανταρινιού
Το μανταρίνι ανήκει στην ομάδα των εσπεριδοειδών, μαζί με το πορτοκάλι, το λεμόνι, το γκρέιπφρουτ και άλλα. Όπως όλα τα φρούτα της ομάδας είναι κι αυτό πλούσιο σε βιταμίνη C, που ενισχύει το ανοσοποιητκό μας σύστημα. Επιπλέον, η βιταμίνη αυτή έχει αντιοξειδωτική δράση και είναι απαραίτητη για τη σύνθεση του κολλαγόνου στο σώμα. Ακόμη, περιέχει βιταμίνη Α, που βοηθά στο ανοσοποιητικό, στην όραση και στη λειτουργία των κυττάρων, καθώς και καροτινοειδή. Πέρα από τις βιταμίνες, τα μανταρίνια έχουν φυλλικό οξύ, που διατηρεί την υγεία των νέων κυττάρων στο σώμα, καθώς και πολλές φυτικές ίνες που μας βοηθούν να αισθανόμαστε πλήρεις για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Από πού μας ήρθε…
Η ιστορία του μας πάει αρκετά πίσω στο παρελθόν, περίπου τρεις χιλιάδες χρόνια πριν στην Κίνα. Τα μανταρίνια πήραν το όνομά τους από τους Μανδαρίνους, τους ανώτερους κρατικούς λειτουργούς της κινεζικής αυτοκρατορίας, εξαιτίας του πορτοκαλί χρώματος των στολών τους, αλλά και γιατί συνήθιζαν να ανταλλάσσουν τα φρούτα αυτά ως δώρα. Εκείνος που έχει καταγραφεί ως ο πρώτος που έφερε το μανταρίνι στη χώρα μας είναι ο Ρώσος ναύαρχος Λογγίνος Χέιδεν. Η ποικιλία κλημεντίνες ονομάστηκε έτσι από τον μοναχό Clement Rodier, που εντόπισε την ποικιλία αυτή στην Αλγερία.
Ακολουθούν μερικές συνταγές που επιλέξαμε. Στο αρχείο μας θα βρείτε πολύ περισσότερες...
Updated: 03/12/21
Ημ/νια α' δημοσίευσης: 28/11/17
